بایگانی دسته ی توصیه های پزشکی

رژیم های غیر اصولی علاوه بر سلامت جسم، سلامت روان شما را به خطر می اندازند

خدیجه رحمانی” کارشناس تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی”

بعد از دو ماه دوستم را دیدم و در نگاه اول نشناختمش! فکر می کنم حداقل ۱۵-۱۰ کیلویی وزن کم کرده بود! خیلی برایش خوشحال شدم چون همیشه به خاطر اضافه وزنش ناراحت بود. بعد از خوش و بش به او تبریک گفتم که توانسته اینقدر خوب وزن کم کند، خودش هم خوشحال بود اما کمی که گذشت، گفت رژیمش خیلی سخت بوده و حالا دلش لک زده برای یک لقمه نان و برنچ! می گفت دیگر مهمانی رفتن برایش لذتبخش نیست چون یک ذره شیرینی و شکلات هم نمی خورد و از غذایش هم نمی تواند درست و حسابی لذت ببرد و مدام به دیگران خیره می ماند که با خوشحالی خوراکی های مورد علاقه شان را می خورند! کمی دیگر که گذشت گفت تازگی ها خیلی بی طاقت و کم حوصله شده و بیشتر وقت ها با دختر ۲ ساله اش دعوا و مرافعه دارد! غیر از اینها به نظرم می آمد موهایش تنک تر شده اما دلم نیامد از او چیزی بپرسم و مطمئن بودم این هم یکی دیگر از عوارض رژیم نادرستی است که گرفته… فقط به او توصیه کردم قبل از اینکه دیر شود و ناگهان رشته هایش را پنبه کند، به یک متخصص تغذیه مراجعه کند تا بیش از این به جسم و البته اعصاب و روانش صدمه نزند.رژیم باید متعادل باشد…

در کل رژیم غذایی برای کاهش وزن باید برنامه ای متناسب،متعادل و متنوع باشد و بتواند مواد مغذی از پروتئین،ویتامین ها،مواد معدنی وانتی اکسیدان ها را تامین کند چون بدن مادر مورد بسیاری از ویتامین ها و برخی از مواد معدنی منبع ذخیره ندارد وبه همین دلیل این مواد باید روزانه وارد بدن شود.در مورد پروتئین این امکان وجود دارد که به خصوص در افراد چاق،اگر مدتی استفاده شود،بدن می تواند از منابع ذخیره اش استفاده کند ولی عمدتا ویتامین ها و گاهی مواد معدنی را نمی تواند تامین کند و به مراتب شدت پیدا می کند.ضمن اینکه الگوی غذایی این افراد معمولا از قبل هم نادرست بوده و بیشتر کالری دریافتی بالاست که باعث افزایش وزن و چاقی می شود و وقتی افراد با کمبود مواد مغذی مورد نیاز بدن،اقدام به رعایت رژیم های نادرست می کنند،فقط باعث افزایش این کمبودها می شوند،در نتیجه موجب بروز اختلالات متعدد جسمی و ذهنی –روانی می شود.یعنی هم به جسم اثر می گذارد و هم بر ذهن و روان.
واضحترین تاثیرات چنین رژیم هایی،بدخلقی،تندخویی،به طور کلی کاهش وزن نادرست است ان هم در مواردی که افراد در مدت کوتاهی وزن زیاد کم می کنند،در واقع گرسنگی بیشتری به خود تحمیل کرده و عوارضی مثل افسردگی،اضطراب،تحریک پذیری و حتی بروز حالت عقده به غذا و غذا خوردن در ایشان پیدا می شود.چون فرد میل دارد ولی جلوی میلش را می گیرد و ادامه این امر منجر به بدخوری و اختلال در غذا خوردن می شود که در موارد شدید به شکل بی اشتهایی عصبی anorexia nervosa یا پرخوری عصبی bulimia nervosa بروز می کند.بنابراین مجموعه این عوارض در واقع ناشی از همان رژیم های کاهش وزن نادرست است.
عاقبت کم ابی را می دانید؟
در این رژیم ها در وهله اول اب بدن کم می شود.همان طور که همه ما می دانیم اب مایعی بسیار حیاتی برای بدن است و مطالعات نشان داده کمبود اب میتواند منجر به اختلال شناختی شود و بر قوه درک و شناخت افراد تاثیر منفی بگذارد.از طرف دیگر،در چنین کاهش وزن هایی گه معمولا با ورزش همراه نیست،بیشتر به جای کاهش بافت چربی،کاهش توده عضلانی رخ می دهد وباعث تحلیل عضلات و اتروفی عضلانی می شود که همین موضوع هم عوارض نامطلوب خود را بر فرد خواهد گذاشت.یکی دیگر از اثار منفی و جدی چنین رژیم های غذایی ای،به هم خوردن تعادل هورمون های بدن است که باعث بروز استرس و تحریک پذیر شدن فرد می شود.استرس خود عوارض بسیار نامطلوبی دارد که در صورت طولانی شدن،فرد را در معرض بیماری ها قرار می دهد.هورمون های ادرنالین و کورتیزول افزایش پیدا می کند و در نتیجه این افزایش،بالا رفتن ضربان قلب،سفتی عضلات،افزایش فشار خون،تند شدن تنفس وتحریک پذیری اتفاق می افتد و این تغییرات باعث کاهش مقاومت بدن در برابر کنش ها می شود و فرد واکنش های شدیدی از خود نشان می دهد.به دنبال بدخلقی،تحریک پذیری،افسردگی،اضطراب و … توانایی انجام کار روزانه کاهش می یابد،یعنی فردی که رژیم غذایی نادرستی را اجرا می کند،حتی برای انجام کارهای معمولی و روز مره اش هم دچار مشکل می شود،احساس سرگیجه و تهوع دارد و در صورت طولانی شدن این رژیم ها،به صورت افسردگی های بارز نمود پیدا می کند.

هفته نامه زندگی مثبت ، شنبه ۹ خرداد ۱۳۹۴

چربی های موجود در بدن انسان ساختمان و عملکرد متفاوتی دارند. برخی از آنها مفید و برخی از آنها مضر هستند. چربی ها شامل اسیدهای چرب، گلیسرول ها و استرول ها می باشند. آیا به راستی چربی ها برای بدن مفید هستند؟! همه می دانیم که مهمترین ذخیره انرژی در بدن، چربی ها می باشند که در هنگام گرسنگی می توانند به سلول های بدن انرژی کافی را برسانند. بسیاری از اعمال کبد از جمله رشد، تنظیم دستگاه ایمنی و دفاعی بدن، تولید مثل و تنظیم درجه حرارت بدن به وجود چربی ها وابسته می باشند.

چربی های غیر اشباع شده مثل اسیدهای چرب ضروری(امگا) در سبزیجات برگ پهن، کدو حلوایی، روغن دانه آفتابگردان، روغن گردو و روغن ماهی یافت می شوند و مفید می باشند. کلسترول یکی از چربی های مورد نیاز بدن است و در ساختار بعضی از اعضاء مثل سیستم عصبی و همچنین برخی از هورمون ها و غشاء سلولی نقش مهمی دارند.

لیپوپروتئین ها از ترکیب چربی و پروتئین ها تشکیل شده و در نقل و انتقال چربی ها در کل بدن نقش آفرینی می کنند انواع با چگالی کم یا ال دی ال که سرشاراز کلسترول بوده و بالا بودن آن در خون سبب رسوب در جدار عروق خونی خصوصاً قلب و مغز شده و سبب سکته های قلبی و مغزی می شود.

انواع با چگالی بالا اچ دی ال. به عنوان چربی محافظ بدن تلقی شده و سبب جدا شدن کلسترول  از پلاک های رسوبی چربی در عروق خون شده و آنها را برای سوخت و ساز آماده می شوند

بالا بودن چربی ال دی ال برای بدن آدمی مضر و بالا بودن چربی اچ دی ال مفید می باشد.

تری گلیسیریدها که از چربی های حیوانی، یا گیاهی مشتق می شوند نیز به دو نوع اشباع شده و اشباع نشده تقسیم می شوند که انواع اشباع نشده معمولاً جامد بوده و آسیب به بدن و از جمله به کبد وارد می کنند.

عواملی مثل سن بالا، کم تحرکی،عوامل ارثی، چاقی، استرس های روحی و نوع رژین غذایی در بالا رفتن چربی های خون مؤثر می باشند. رژیم های غذایی  حاوی اسیدهای چرب اشباع شده سبب افزایش کلسترول بد  در خون شده و رژیم های غذایی سرشار از کربوهیدرات (مثل نان و برنج و …) سبب افزایش تری گلیسیریدها می شود.

بسیاری از بیماران با بالا بودن چربی های خون به صورت همزمان دارای فشارخون بالا، اسید اوریک بالا، مقاومت به انسولین و کبد چرب می باشند.

درمان کبد چرب ابتدا با تغییر در شیوه زندگی، ورزش منظم و تحرک بیشتر و تغییر در رژیم غذایی است. اگر اقدامات فوق نتوانند سطح چربی های مضر در خون را به میزان طبیعی بازگرداند، استفاده از دارو توصیه  می شود. استفاده از ترکیبات استاتین که سبب کاهش کلسترول خصوصاً از نوع ال دی ال کاهش خطر سکته های قلبی و مغزی می شوند.

اخیراً داروی جدیدی از این گروه به نام “روزوواستاتین” معرفی شده است که مصرف آن سبب کاهش قابل قبول در کلسترول خون می شود.

ضمناً چربی های خون در سطح ایده آل نیاز به فعالیت فیزیکی و توجه به رژیم غذائی مناسب دارد.

فست فودها دارای کالری زیادی هستند ومتهم اصلی ایجاد کبد چرب هستند. مهمترین مساله ای که امروزه بشر با آن دست و پنجه نرم میکند تغییر در سبک زندگی و تغذیه نادرست است. خیلی از افراد جامعه بخصوص کودکان و نوجوانان تمایل زیادی به مصرف فست فودها و غذاهای آماده پیدا کرده اند. دریافت مقدار زیاد کالری روزانه و مصرف غذاهای پرکالری از دیگر علل بروز این بیماری است. مواد سرخ کردنی مثل فلافل و سمبوسه که در روغن سرخ می‌شوند چربی بالایی دارند ومصرف زیاد آنها در تشدید بحران کبد چرب موثر است.

کاهش مصرف کالری، کاهش مصرف شیرینی، غذاهای چرب و فست فودها بهترین روش پیشگیری از بیماری کبد چرب است.