اختلال کبد، پوستتان را می‌کند!

هپاتیت انواع مختلفی دارد و عملکرد ویروس در هر نوع متفاوت است. هپاتیت A یا حاد، قابل‌درمان است اما هپاتیت های نوع BوC مزمن هستند و بهبود ندارند و ویروس تا آخر عمر در کبد بیمار باقی‌می‌ماند. هپاتیت، برخلاف بیماری‌هایی مثل دیابت که بعد از گذشت ۱۵-۱۰ سال و پیشرفت بیماری، بیمار را دچار علائم پوستی می‌کنند، از همان ابتدای کار با ضایعات و علائم پوستی همراه است.

در هپاتیت، مخصوصا انواع حاد مثل هپاتیتA ، علائم پوستی اولیه شامل تغییر رنگ پوست و صلبیه چشم به ته‌رنگ زرد مایل به نارنجی است. علت این رنگ زرد، دفع نشدن بیلی‌روبین است. در هپاتیت‌های مزمن یعنی B وC ، طیف وسیعی از علائم پوستی ممکن است ظاهر شود که به هیچ‌وجه اختصاصی نیستند و از فردی به فرد دیگر متفاوتند. مثلا گاهی بیمار با یک بیماری پوستی مثل لیکن‌پلان یا واسکولیت با ضایعات زخمی‌ یا ندول یا ضایعات خونریزی‌دهنده زیرپوستی مراجعه و پزشک به هپاتیت شک می‌کند بنابراین آزمایش خون درخواست می‌کند.

هپاتیت علامت پوستی اختصاصی ندارد

در هپاتیت مزمن، علائم اختصاصی نیست که پزشک با مشاهده آن قاطعانه بیماری را تشخیص دهد. یعنی هپاتیت B و C را با علائم پوستی اولیه نمی‌توان تشخیص داد. علائم این بیماری‌ها غیراختصاصی و شامل کهیر، واسکولیت (التهاب عروق پوست به‌صورت ضایعات قرمز رنگ روی پوست که گاهی دردناک هستند) یا نقاط خونریزی‌دهنده سر سوزنی یا توده‌های فندقی دردناک زیر پوست است.

وقتی به هپاتیت مشکوک می‌شویم

وقتی بیماری با این علائم یا با واسکولیت یا ضایعات سطحی قرمزرنگ در اندام‌های تحتانی همراه با تب به مطب مراجعه می‌کند، پزشک اول به هپاتیت شک و آزمایش خون درخواست می‌کند تا ویروس شناسایی شود. لیکن‌پلان نیز شامل ضایعه‌های بنفش رنگ خارش‌داری است که روی سطح پوست دیده می‌شود و بسیار شایع است. برای این بیماران نیز مخصوصا وقتی مقاوم به درمان باشند، آزمایش هپاتیت درخواست می‌شود. خارش عمومی ‌بدن بدون دلیل نیز ممکن است ناشی از ابتلا به هپاتیت باشد.

کهیر، نشانه هپاتیت نیست

علت بروز کهیر در ۷۰ درصد موارد مشخص نیست. در ۳۰ درصد موارد دلیل کهیر مشخص است که در این میان فقط درصد بسیار کمی ‌به هپاتیت برمی‌گردد بنابراین نباید نگران بود.

درمان اختلال پوستی هپاتیت

در هپاتیت حاد یا نوعA بیماری درمان و با از بین رفتن ویروس و کارکرد صحیح کبد بیلی‌روبین دفع می‌شود و ته‌رنگ زرد پوست از بین می‌رود اما در هپاتیت‌های مزمن، ویروس هرگز از بدن بیرون نمی‌رود و در سلول‌های کبدی خاموش می‌ماند. این ضایعات اغلب درمانی ندارند چون ناشی از فعالیت ویروس هپاتیت نیستند و به تحریک‌های ایمنی برمی‌گردند.

معمولا هنگام درمان هپاتیت، داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی هم به بیمار داده می‌شود تا این علائم کنترل شوند. در این زمان بیماری فقط با علائم جلدی بروز می‌کند. مثلا ضایعات زخمی ‌پوست که علتش درگیری عروق پوستی است، به دنبال تحریک واکنش‌های خودایمنی و رسوب ترکیب‌های ناشی از این تحریکات در عروق بروز می‌کند. متاسفانه در فاز مزمن چون ویروس مخفی می‌شود، علائم پوستی آزاردهنده و جدی‌تر است. واسکولیت، لیکن‌پلان و ضایعات عروقی از مشکلات رایج است که حتما باید تحت‌کنترل قرار گیرند.

داروهایی که برای کنترل هپاتیت تجویز می‌شود هم عوارض پوستی دارند. تزریق واکسن  B چون واکسن هپاتیت ویروسی است، عوارضی مثل خارش، کهیر و حساسیت را در پی دارد. داروهای مربوط به کنترل هپاتیت نیز به شدت مشکلات پوستی ایجاد می‌کنند و عامل زخم، کهیر و خارش هستند.

قلیان می‌تواند باعث هپاتیت شود

هپاتیت، کبد را گرفتار می‌کند و ابتلا به آن علل عفونی و غیرعفونی می‌تواند داشته باشد.

شایع‌ترین و مهم‌ترین علل عفونی این بیماری، ویروس‌های هپاتیت B و C هستند که در طولانی‌مدت ممکن است باعث بروز بیماری سیروز و سرطان‌های کبدی شوند که بیمار را نیازمند پیوند کبد می‌کند.

این ۲ نوع هپاتیت از راه‌های مختلفی ممکن است انتشار ‌یابند؛ از جمله استفاده از تیغ‌های ریش‌تراشی آلوده، لیوان مشترک، تزریق مواد مخدر و تماس جنسی ناایمن، اما علاوه بر روابط جنسی خارج از چارچوب خانواده، متاسفانه این روزها با توجه به مصرف روزافزون قلیان به‌خصوص در جمعیت جوان کشورمان، شاهد انتقال بیماری از طریق قلیان نیز هستیم. استفاده اشتراکی از یک قلیان می‌تواند باعث افزایش احتمال ابتلا به میکروب سل و ویروس‌هایی مانند تبخال و هپاتیت شود.

منبع: آکاایران