استمرار تبلیغ کالاهای آسیبرسان در رسانه ملی
به‌عقیده کارشناسان تغذیه، زیان مصرف یک پاکت چیپس خیلی کمتر از استعمال یک نخ سیگار نیست؛ اما تبلیغات به‌راحتی مشکلات را حل می‌کند و به هر پدر و مادری اجازه می‌دهد انواع و اقسام این اقلام را برای کودکانشان تهیه و حتی خود نیز مصرف کنند.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه فرهیختگان نوشت: پسرکی با گونه‌های گل‌انداخته و چشمان براق در کنار پدری جوان و شیک‌پوش که حالت هر دوی آنها سلامتی و سرخوشی را به بیننده القا می‌کند، با خوشحالی چیپس می‌خورند و طنین شکستن چیپس بین دندان‌ها، دل هر بیننده عاقل و غافلی را می‌برد.
این بخشی از هزاران تبلیغی است که هر روز از انواع رسانه‌های دیداری، شنیداری، محیطی و… در معرض دید بزرگ و کوچک است و کمتر کسی در این هجوم سرسام‌آور تبلیغات موفق می‌شود سره را از ناسره تشخیص دهد.
این در حالی است که به‌عقیده کارشناسان تغذیه، زیان مصرف یک پاکت چیپس خیلی کمتر از استعمال یک نخ سیگار نیست؛ اما تبلیغات به‌راحتی مشکلات را حل می‌کند و به هر پدر و مادری اجازه می‌دهد انواع و اقسام این اقلام را برای کودکانشان تهیه و حتی خود نیز مصرف کنند.
قانونی برای کالاهای آسیبرسان
طبق دستورالعمل ممنوعیت تبلیغات کالاهای آسیب رسان به سلامت جامعه که سال‌هاست از سوی وزیر بهداشت به دستگاه‌های مربوطه ابلاغ شده است، تبلیغات خوراکی‌هایی همچون چیپس، پفک و… باید از تلویزیون حذف شود. حتی در ماده ۳۷ برنامه پنجم توسعه کشور موضوع کالاهای آسیب رسان به سلامت مورد توجه قرار گرفته است. به‌طوریکه در بند «الف» و «ج» این ماده قانون، راجع‌به تهیه لیست کالاهای آسیب رسان و ممنوعیت تبلیغات این کالاها توضیح داده شده است.
بر همین اساس، وزارت بهداشت در صدد بر آمده و فهرستی از کالاهای آسیب رسان به سلامت جامعه را تهیه و برای دستگاه‌های مربوطه ارسال کرده است. در این فهرست، کالاهای خوراکی همچون چیپس و پفک، فست‌فودها و… به‌عنوان کالاهای آسیب رسان معرفی شده‌اند که می‌بایست تبلیغات آنها ممنوع شود.
در حالی که وزارت بهداشت هنوز موفق نشده است جلوی رسانه‌های داخلی را برای تبلیغ کالاهای مضر بگیرد مجلس طرحی برای مقابله با تبلیغات ماهواره‌ای تنظیم کرده و در نوبت دستور کار صحن مجلس قرار داده است.
گرچه پیش‌تر در پیش‌نویس قانون مالیات بر ارزش افزوده که هنوز به مرحله تصویب نهایی نرسیده است برای هفت نوع کالا و خدمات مالیات خاص تعیین شده تا علاوه‌بر ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده فعلی، مالیات خاص دیگری نیز پرداخت کنند که یکی از این هفت کالا نوشیدنی‌های گازدار هستند.
ضیاءالدین مظهری، متخصص و از اعضای انجمن تغذیه کشور با اشاره به اینکه متاسفانه وقتی محور درآمد رسانه ملی با تبلیغات تعریف می‌شود، کاری نمی‌توان کرد، به «فرهیختگان» می‌گوید: «درآمدهای میلیاردی که از راه تبلیغات این کالاها نصیب رسانه‌ها می‌شود، بعضا امکان مقابله با آنها را از بین برده است. این در حالی است که عواقب مصرف این کالاهای آسیب رسان سلامتی جامعه را به‌شدت تهدید می‌کند و مضرات آن در بلندمدت خود را نشان می‌دهد.»
او با اشاره به اینکه وزارت بهداشت نمی‌تواند جلوی تولید کالاهایی مثل چیپس و نوشابه و پفک را بگیرد، می‌گوید: «این وزارتخانه باید با نظارت بر فرآیند تولید آنها و همچنین جایگزینی کالاهای مفید و تبلیغ آنها در جامعه از مصرف عمومی کالاهای آسیب رسان از سوی مردم بکاهد.»
این متخصص تغذیه با بیان اینکه با آگاهی دادن به جامعه می‌توان جلوی تبلیغات نادرست را گرفت می‌گوید: «هر سال تعداد زیادی از کارشناسان تغذیه از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل می‌شوند و می‌توان از نیروی آنها برای آموزش و بالا بردن آگاهی در مدارس و بین سرمایه‌های انسانی کشور استفاده کرد؛ اما این نگاه در آموزش و پرورش وجود ندارد.»
اثر فوق‌العاده تلویزیون
آرش فیض‌آبادی، کارشناس تبلیغات با اشاره به اینکه تبلیغات می‌تواند ماهیت واقعی چیزی را که تبلیغ می‌کند برای بیننده، خوانده یا شنونده‌اش قلب کند، می‌گوید: «این موضوع بسته به اینکه مخاطبان از چه میزان آگاهی برخوردار باشند یا شکل تبلیغ و ابزار ارائه آن به چه صورت باشد، قطعا متفاوت است. اما به صورت مواج می‌تواند با تاثیر بر شخص، روی خانواده و جامعه اثر بگذارد.»
به گفته فیض‌آبادی حتی شرکت‌های بزرگی که راهی به تلویزیون ندارند اما از اثر فوق‌العاده آن آگاه هستند نیز سعی می‌کنند با حیله‌ای خود را به این جعبه جادویی برسانند. گرچه تبلیغات سیگار در رسانه‌های آمریکایی ممنوع است، اما در چند سال گذشته شرکت وینستون که تولید‌کننده معتبر سیگار در دنیاست با آگاهی به این وجه ممتاز تبلیغات تلویزیونی کار عجیبی انجام داد. آنها تبلیغاتی را آماده کردند که ضد سیگار بود و از این طریق پای خود را به تلویزیون باز کردند. در این تبلیغ جوان خوش‌پوشی خطاب به بینندگان می‌گوید: «سیگار نکشید! حتی اگر وینستون باشد!»
او ادامه می‌دهد: «آنها از این طریق باز هم خود را مطرح کردند. این تبلیغ البته مدتی بعد به دلیل اثر عکسی که به‌عقیده کارشناسان داشت، قطع شد؛ چراکه بیش از آنکه ضدتبلیغ باشد، تبلیغ برای این محصول محسوب می‌شد و این نشان از جایگاه ویژه این رسانه دارد. جایگاهی که در کشور ما به‌راحتی با پول می‌تواند خریداری شود؛ حتی اگر کالایی باشد که به جان دیگران آسیب بزند.»
در این میان تلویزیون یا رسانه‌های تصویری اثر فوق‌العاده‌ای بر مخاطبان دارند و حتی شاهدیم که تبلیغات بی‌کیفیت تلویزیونی نیز می‌تواند تا سالها در ذهن باقی بماند و در اقشاری که از سطح آگاهی کمتری برخوردار هستند مثل کودکان به‌شدت اثر‌گذار باشد.
