سندروم شوگرن/بخش اول
بخش اول: سندرم شوگرن چیست؟
سندرم شوگرن، یک بیماری خود ایمنی مزمن است. بطور طبیعی سیستم ایمنی بدن را از گزند عوامل خارجی محافظت می کند ولی در بیمار مبتلا به بیماری خودایمن سیستم ایمنی بدن به بافت ها و سلول های خودی حمله می کند. در سندرم شوگرن سیستم ایمنی به غدد مختلف از جمله غدد بزاقی و اشک حمله میکند و بدنبال این تهاجم خشکی چشم، دهان و نقاط دیگر بدن روی میدهد، غدد بزاقی و غدد اشکی که رطوبت دهان و چشم ها را تامین می کنند گرفتار می شوند .گرفتاری این غدد موجب کاهش تولید بزاق و اشک چشم شده و در نتیجه خشکی دهان و خشکی چشم ها بوجود می آید.
اصطلاح پزشکی است که برای خشکی چشم ها که در (sicca Keratoconjunctivitis) کراتوکنژنکتیویتسیکا سندرم شوگرن وجود دارد بکار می رود. خشکی چشم ها را بیماران با عباراتی نظیر احساس وجود شن و خاک در چشمها بیان می کنند. بعضی از بیماران دچار تاری دید بوده و یا براثر نور شدید و نور فلوئورسنت ناراحتی در چشم ها پیدا می کنند.
اصطلاح پزشکی است که برای خشکی دهان بکار می رود .خشکی دهان موجب اختلال (Xerostomia) گزرستمی درحس چشایی صحبت کردن و گاهی اشکال در بلع می شود .کمبود بزاق می تواند پوسیدگی های دندان و یا عفونتهای دهان هم ایجاد کند.
دو نوع سندرم شوگرن وجود دارد که اولیه و ثانویه نامیده می شوند. هر دو نوع بیماری های سیستمیک هستند. بدین معنی که بسیاری از قسمت های بدن را گرفتار می کنند. در شوگرن اولیه کاهش عملکرد غدد اشکی و بزاقی بتدریج پیشرفت می کنند و علاوه بر گرفتاری این غدد علائمی در قمسمت های دیگر بدن نیز بوجود می آید. شوگرن ثانویه در بیمارانی اتفاق می افتد که مبتلا به یک بیماری زمینه ای خودایمنی و التهابی مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس نیز
هستند. شوگرن اولیه سریعتر پیشرفت می کند و موجب اختلال در عملکرد غدد اشکی و بزاقی می شود .شوگرن ثانویه نسبت به نوع اولیه خشکی کمتری در چشم ها و دهان ایجاد می کند ولی در این بیماران هم بیماری اولیه و هم علائم شوگرن ثانویه باید درمان شوند.
همانطور که گفته شد سندرم شوگرن یک بیماری سیستمیک است و می تواند قسمت های مختلف بدن را گرفتار کند.
علائم دیگر در سندرم شوگرن عبارتند از: خستگی خشکی پوست سرفه های خشک و خشکی واژن. برخی از بیماران درد و خشکی و تورم در مفاصل داشته و یا از بی حسی و گزِگزشدن اندام ها شکایت دارند. بندرت درگیری کلیه، ریه و کبد دیده میشود علائمی که کمترشایع هستند عبارتند از:ضایعات پوستی، التهاب ریه کلیه ها و کبد.